- 18 Ekim 2023
- Yayınlayan: İGEME Admin
- Kategori: İhracat


Ödeme ve Tahsilat Bakımında İhracat Çeşitleri
Ödeme ve tahsilat bakımından 8 ihracat çeşitleri vardır. Bunların her birini aşağıda açıklıyor olacağız.
1.Nakit Ödeme
İhracatçı firmanın, ürünleri ürettikten veya üretmeden önce ürün bedelinin peşin veya kısmen ödenmesi durumudur. İthalatçı ve ihracatçı anlaşması takdirinde ürünler üretilmeden veya daha teslim etmeden ödeme yapılır. İhracatçı açısından en avantajlı ve risksiz ödeme türüdür. Sebebi daha ürünü üretmemişken bile mal bedelini tahsil edebiliyor olmasıdır. Dış ticarette ki en yüksek risk mal bedelinin tahsil edilememesidir ve nakit ödeme ile bu riskten arınmış olur ve sermayesini kullanmadan ithalatçının parasıyla hizmet vermiş olmaktadır. Farklı şekiller de olmaktadır mal bedelinin bir kısmının siparişle, diğer kısmının malın yüklenmesiyle beraber gönderilmesi veya mal bedelini aldıktan sonra malların gümrükten çıkmasına izin verilmektedir.
İşleyişine bakacak olursak İthalatçı firma, ihracatçı ile yapmış olduğu anlaşmaya göre proforma fatura kapsamındaki mal bedelini ilgili banka aracılığıyla ihracatçıya ödeme yapar. İhrcatçıyı bilgilendirerek zaman ve şartlar doğrultusunda malın teslim edilmesini talep eder. İhrataçı bedeli kotrol ederek malı hazırlar. Nakliye ithalatçı tarafından organize edilecekse bilgilendirir. Mal ithalatçıya ulaştırılır.
Peşin ödemenin ihracatçı açısından üretime başlamadan, malı göndermeden parasını almakta ve rsikini sıfırlamakta ve üretim için ithalaçıdan finansal kaynak temin ederek mali açıdan rahat hareket etmek gibi avantajları vardır.
İhracatçı için avantajlı olsa da ithalatçı için riskleri mevcuttur. İhracatçı malalrı göndermeyebilir,malları zamanda göndermeyebilir,malları istenen kalitede göndermeyebilir,tamamını göndermeyebilir.
2. Akreditif Nedir?
Akreditif, alıcının bankası tarafından, alıcı ve satıcı arasındaki sözleşmeye dayalı sözleşme hükümlerine ve şartlarına göre, satıcının bankası vasıtasıyla satıcının bankasına vereceği miktarı aktarması için verilen bir güvendir. Basit bir deyişle, LC adınıza açılmışsa, kararlaştırılan zamanda alıcının bankası üzerinden para alırsınız. Akreditifler, uluslararası tüccarlar için en kullanışlı ve güvenli araçlardan biridir.
Satıcı için akreditifin avantajları vardır. Bunlar; alıcının ülkesindeki politik risk banka güvencesinden dolayı en alt düzeye inmiştir. Mal sevkiyatı ve ödeme alımı arasındaki dönemde finansman imkanı elverişlidir. Satıcı, malların ödeme tarihini hesaplayabilir. Akreditif işlemlerinde bankalar işlemin bire bir içerisindedirler ve uluslar arası kurallar çerçevesinde bir güven unsuru olarak hareket ederlerken, ödeme yükümlülüğüne de girerler. Akreditif bir kez açıldıktan sonra, kendi rızan olmadan akreditifin iptal edilemeyeceğinden ve değiştirilemeyeceğinden, başka bir deyişle siparişin iptal edilmeyeceğinden veya fiyat indirimine gitmek için değişik yollarla baskı uygulanmayacağından emin olur. İhracat kredisi alabilir. Yeni pazarlar ile satışları artırabilirsiniz.
Peki alıcı için akreditifin avantajları nelerdir? Her şeyden önce alıcı akreditif koşullarını yerine getirmeyen satıcıya ödeme yapılamayacağına ilişkin güvenceye sahiptir. Bankalar alıcı adına akreditif koşullarının yerine getirilip getirilmediğini incelerler. Alıcı, malların nakliye süresi kontrol edilebilir. Bir akreditif ile, alıcı ödeme gücünü gösterir. Gecikmiş ödeme için kredi mektubu çıkartması durumunda satıcı, alıcıya bir kredi verir. Bir mektubu çıkartması durumunda satıcı, alıcıya bir kredi verir.
Bunun yanı sıra dezavantajları da mevcuttur. Akreditifli ödeme şekli diğer ödeme yöntemlerine göre daha karışıktır ve uzmanlık gerektirir. Banka masraf ve komisyonları diğer ödeme yöntemlerine göre daha yüksektir. İthalatçı firmanın akreditifi açtıracağı banka nezdinde kredi limiti bulundurması gerekir.
3. Bedelsiz İhracat
İhracatçının yurtdışına göndereceği eşyadan bir bedel alınmıyor ise bu gibi işlemlere bedelsiz ihracat diyoruz. Her eşya bedelsiz ihracata tabi değildir. Bedelsiz ihracata tabi olan eşyalar;
Gerçek veya tüzel kişiler tarafından götürülen veya gönderilen hediyeler, miktarı uygun olan numuneler ile reklam ve tanıtım eşyaları, bedelsiz gönderilmesinin uygun olduğu parçalar, garanti süresi içinde yenilenmesi gereken parçalar, yurt dışında yerleşik tüzel kişiler, kamu kurum ve kuruşları, belediyeler ve üniversitelerin görevleri veya anlaşmalar gereği gönderecekleri mal ve taşıtlar, yabancı turistler veya yurtdışında ikamet eden Türk Vatandaşlarının beraberinde götürecekleri, gönderecekleri veya adlarına gönderilecek eşya ve taşıtlar Bedelsiz ihracat’a tabidir.
Gerçek veya tüzel kişiler tarafından götürülen veya gönderilen hediyeler bedelsiz gönderime uygun parçaların bedeli 250.000 Dolar ve üzerinde ise bedelsiz ihracat izni ihracatçı birliklerinden alınmaktadır. Eğer 250.000 Dolar altında ise izinler için doğrudan Gümrük idaresine yapılır.
Yurtdışına giderken beraberinde götürülen eşyalar için Gümrük idaresinden izin alabilirsiniz.
Kanun, Kararname ve uluslar arası anlaşmalarla ihracı yasaklanmış malların bedelsiz ihracatına izin verilmez.
Bedelsiz ihracat izin süresi 1 yıldır.
Örneğin, Firmanız için tanıtım ve numune ürün göndermek istiyorsunuz Bedelsiz İhracat olarak ürünlerinizi gönderebilirsiniz.
4. Barter
Öncelikle Barter, ihtiyaç duyulan veya hizmetin, satılan mal veya hizmet karşılığında satın alınması demektir. İhtiyaç duyulan mal veya hizmetin, satılan mal veya hizmet karşılığında satın alınmasına Barter denir. İlk uygulamaları takas yöntemi olan Barter Sistemi, organizatör bir şirket aracılığı ile çoklu takas yöntemini geliştirmiştir.
Bir ağ sistemi içerisinde, satın aldıkları mal veya hizmet karşılığında para yerine, kendi ürettiği veya sattığı mal ve hizmetleri vermesidir. Nakit ödeme imkanlarının olmadığı konularda mal ve hizmeti satın almasıdır.
Kapalı devre bir sistem olarak firmaların aralarındaki alışverişi ifade ediyor barter.
Ödeme şeklini yerli veya yabancı para yerine, kendi ürettiği ürünlerin ve hizmetleriyle karşılamaktadır.
Karşılıklı iki firma arasında değil, çok sayıda firma arasında yapılan bir reel ticaret biçimidir.
Barter sisteminin uluslar arası boyutu giderek yaygınlaşmaktadır. İthalat karşılığı olarak döviz bulunamayan ülkelerde karşılık olarak ihraç mallarını vererek ithal ürünler almaktadır. Dünya Ticaret Örgütü, Global piyasalarda geçerli döviz karşılığı olarak kurallar koymuş olsa bile uluslar arası ticarette barter yapılmaktadır. Dış ticaretin doğal riskleri olsa da gelişmiş ve sistemli yapılarda, düzenleyici ve garantör olarak ihracat bankaları ile devlet işin içine girmekte ve riskler en aza indirilmektedir.
5. Mal Mukabili Ödeme
İhracatçının malları ithalatçıya gönderdikten sonra mal bedellerini anlaştıkları bir vadede tahsil ettiği bir ödeme şeklidir.
Burada en önemli husus ihracatçının ithalatçıyı çok iyi tanıyor olması gerekmektedir. İhracatçı malları üretir ihracata hazır hale getirir, malları ve evrakları ithalatçıya gönderir. İthalatçı evrakları alır ve malları gümrükten çeker. İthalatçı malları gümrükten çektikten sonra veya belirlenen tarihte mal bedellerini ihracatçıya yollar. İthalatçı için en uygun ödeme yöntemidir.
İhracatçı açısından belirli riskler taşımaktadır. İthalatçı malların bedelini göndermeyebilir. Mal bedeli eksik veya zamanında gelmeyebilir. Bu ödeme yönteminde en avantajlı ithalatçılardır. Mal bedelini ödemeden mala sahip olmaktadır ve satma imkanı olduğundan kredilendirilmiş olur. Alıcı ve satıcının uzun zamanlardan beri birbiriyle iş yaptıklarıve birbirlerine tam güven duydukları durumlarda uygulanabilen bir yöntemdir.
6. Ticari Kiralama
Malların kira bedeli karşılığı belirli bir süre kullanılmak üzere geçici olarak Türkiye gümrük bölgesi dışına veya serbest bölgelere çıkarılmasıdır. Ticari Kiralama yoluyla Yapılacak ihracat için malın özellikleri, GTİP Kodu teslim yeri gibi bilgiler kira sözleşmesi ile birlikte İhracatçı Birliklerinde başvuruda bulunulur.
Ticari Kiralama yolu ile yapılacak ihracatın süresi bir yıldır.
Ticari Kiralama ile yapılan satış ile ilgili satış bedelinin satış faturası tarihinden itibaren 30 gün içersinde yurda getirilmesi gerekmektedir.
7.STA Karşılığı alım ilkesine göre
Serbest Ticaret anlaşmaları, iki veya daha fazla ülke arasında, ticareti etkileyen tarife ve tarife dışı engelleri kaldırarak, taraflar arasında bir serbest ticaret alanı oluşturulmasını sağlayan,ticaretin gelişmesi ve taraflar arasında adil bir rekabet şartlarının meydana getirilmesi, ekonomik çıkarların korunması, yerel veya küresel anlamda ekonomik faaliyetlerin sistematik biçime getirilmesi ve düzenlenmesi, ikili ilişkilerin daha da kuvvetlenmesi amacı ile yapılmaktadır.
STA amaçlarını şu şekilde sıralayabiliriz;
AB’nin ortak ticaret politikasına uyum,
İhracatın ülke ve ürün bazında çeşitlendirilmesi,
Anlaşma imzalanan ülke pazarında diğer tercihli ülkeler ile eşit koşullara sahip olunması,
Girdi maliyetlerinin düşmesinin ortaya çıkaracağı rekabet avantajı,
Ortaya çıkacak yeni ticaret imkanlarından yararlanmak gibi amaçları bulunmaktadır.
Serbest Ticaret Anlaşmaları belirli sertifikalar ile yürütülmektedir. EUR.1 Dolaşım Sertifikası EFTA (İsviçre, Norveç, İzlanda, Lihtenştayn ) ülkeleri, Türkiye ile Serbest Ticaret Anlaşması imzalamış olan diğer ülkeler ile ticarette ve Türkiye’nin Avrupa Birliği ile demir çelik ürünlerinde imzaladığı anlaşma kapsamı ürünlerin ticaretinde düzenlenen belgedir.
#ödeme #tahsilat #ihracatçeşitleri